خبرگزری بانو: در تازهترین موج از اجرای مجازاتهای شدید توسط طالبان، چهار مرد به اتهام قتل در ولایتهای بادغیس، فراه و نیمروز، در محضر عام و با شلیک گلوله اعدام شدند؛ اقدامی که واکنشهای گسترده داخلی و بینالمللی را در پی داشته است.
شماری از شاهدان عینی که در مراسم اعدام این افراد در ورزشگاههای ولایات یادشده حضور داشتند، میگویند صحنههایی را دیدهاند که بهشدت ناراحتکننده و آسیبزا بوده است.
یکی از شاهدان در ولایت بادغیس که نامش را صلاحالدین معرفی کرده، به رسانهها گفته است:
«گفته بودند دو نفر را اعدام میکنند. اطفال را نبردیم چون تأثیر بد داشت. یکی از اعدامشدهها متهم بود که دو زن و یک مرد را کشته است. خانواده مقتول چند بار به سر او شلیک کرد. صحنه بسیار بدی بود، پشیمان شدم از رفتن.»
در ولایت نیمروز نیز شاهد دیگری به نام مستعار “مصور احمد” با چشمانی اشکبار صحنه را چنین توصیف کرده است:
«پسر خیلی جوان بود. دلم سوخت. بعضی از مردم گریه میکردند. دعا میکردم خانواده مقتول ببخشد، ولی نکردند. خودم تصمیم گرفتم دیگر هیچ وقت به این صحنهها نروم.»
بر اساس اطلاعات موجود، افراد اعدامشده شامل محمد رسول و حیدر از ولایت بادغیس، عبدالقدیر از نیمروز و محمد صادق از ولایت فراه بودند. منابع محلی همچنین تأیید کردهاند که در مواردی، خانوادههای قربانیان مستقیماً اجرای حکم را بهدست گرفتهاند.
این اعدامها با واکنشهای تند نهادهای بینالمللی مدافع حقوق بشر مواجه شده است. هیئت معاونت سازمان ملل در افغانستان (یوناما) در بیانیهای اعلام کرد:
«مجازات مرگ با حق بنیادی زندگی ناسازگار است. خواستار تعلیق فوری این نوع مجازاتها هستیم.»
سازمان عفو بینالملل نیز با محکومیت این اعدامها، خواستار افزایش فشار جامعه جهانی بر طالبان شد و اعلام کرد:
«اجرای علنی مجازات مرگ، نهتنها ضد انسانی است بلکه اثرات روانی مخربی بر جامعه و بهویژه شاهدان آن دارد.»
دفتر حقوق بشر سازمان ملل نیز در واکنش به این رویداد، بار دیگر تأکید کرد که مجازات اعدام نه تنها با کرامت انسانی در تضاد است، بلکه شواهد نشان میدهد که تأثیر ناچیزی در کاهش جرم دارد.
ریچارد بنت، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل برای افغانستان نیز اعلام کرد:
«این اعدامها و سایر مجازاتهای علنی، نقض آشکار قوانین بینالمللیاند و باید فوراً متوقف شوند.»
فعالان حقوق بشر هشدار میدهند که تکرار چنین صحنههایی در محضر عام، میتواند منجر به عادیسازی خشونت و رنج در میان مردم شود.
مسعوده کوهستانی، فعال حقوق بشر، گفت:
«محاکم صحرایی در ملاء عام نشاندهنده دهشت و عادیسازی خشونت است. جامعه هنوز نتوانسته به حالت عادی برگردد.»
در بیش از سه سال حاکمیت طالبان، این نخستین بار است که چهار نفر در یک روز بهطور علنی اعدام میشوند. تاکنون طالبان دستکم ۱۰ شهروند را در ولایات فراه، بادغیس، نیمروز، غزنی، لغمان و جوزجان اعدام کردهاند.
نهادهای بینالمللی و مدافعان حقوق بشر خواستار توقف فوری این اقدامات و بازنگری در سیاستهای قضایی طالبان شدهاند؛ امری که به نظر میرسد با مقاومت شدید از سوی حکومت فعلی افغانستان مواجه باشد.