خبرگزاری بانو: یک گزارش تازه از «شبکه هشدار زودهنگام قحطی» که با پشتیبانی مالی دولت ایالات متحده تهیه شده، از ورود افغانستان به مرحله‌ای نگران‌کننده از بحران امنیت غذایی خبر می‌دهد. بر پایه این گزارش، کاهش چشم‌گیر بارندگی، افزایش غیرعادی دما و وخامت شرایط زراعتی، زنجیره‌های تأمین مواد غذایی و معیشت میلیون‌ها خانواده را در معرض خطر قرار داده است.
گزارش که با همکاری نهادهایی چون اداره زمین‌شناسی و سازمان ملی اقیانوسی و جوی امریکا تهیه شده، نشان می‌دهد که از اکتوبر ۲۰۲۴ تا اپریل ۲۰۲۵، بارندگی در افغانستان به‌طور میانگین ۴۰ درصد کمتر از میانگین ۴۰ سال گذشته بوده است. در برخی مناطق شمالی و غربی کشور، این کاهش حتی به بیش از ۵۰ درصد رسیده است.
این وضعیت، به‌ویژه کشت گندم زمستانی را که ستون فقرات امنیت غذایی کشور به‌شمار می‌رود، در مراحل حساس رشد با تهدید جدی مواجه کرده است. گزارش می‌افزاید: «بارندگی اندک باعث تأخیر در کشت، کاهش جوانه‌زنی و افزایش تنش رطوبتی در اراضی دیم شده است. اکثر مزارع گندم زمستانی در شمال‌غرب کشور اکنون تحت فشار متوسط تا شدید قرار دارند.»
شاخص‌های مربوط به ذخایر برفی نیز در سطح بحرانی گزارش شده‌اند. کاهش ۴۰ تا ۶۰ درصدی «معادل آبی برف» در حوزه‌های آب‌ریز اصلی کشور، نگرانی‌ها را درباره تابستان پیش‌رو تشدید کرده؛ به‌ویژه برای ولایت‌هایی که به ذوب یخچال‌های طبیعی برای آبیاری و تولید انرژی وابسته‌اند.
همچنین، دمای هوا در ماه اپریل در سراسر کشور بین ۲ تا ۴ درجه سانتی‌گراد بالاتر از حد میانگین ثبت شده که به افزایش تبخیر، کاهش رطوبت خاک و تشدید تنش زراعتی انجامیده است. پیش‌بینی‌ها برای ماه‌های می و جون نیز از تداوم روند گرمای بالاتر از نرمال و کاهش بارندگی حکایت دارد.
تصاویر ماهواره‌ای نیز افت شدید پوشش گیاهی را در ولایت‌هایی چون بادغیس، غور و فاریاب نشان می‌دهند؛ افتی که آینده تغذیه دام‌ها و امنیت غذایی وابسته به آن را به‌شدت تیره کرده است.
با وجود ثبات نسبی قیمت ملی آرد گندم و برنج، بهای برخی اقلام اساسی روند صعودی داشته است. طبق گزارش، از اپریل ۲۰۲۴ تا اپریل ۲۰۲۵، قیمت روغن خوراکی ۱۸ درصد، نمک ۲۲ درصد و خوراک دام ۱۲ درصد افزایش یافته است.
اگرچه ارزش افغانی در برابر دالر در ماه‌های مارچ و اپریل ۲.۵ درصد تقویت شده، این تغییر نتوانسته تأثیر محسوسی بر کاهش هزینه‌های زندگی در مناطق روستایی داشته باشد.
پیامدهای انسانی این بحران وخیم است. بر اساس برآوردهای سازمان ملل متحد، ۲۳.۷ میلیون نفر – بیش از نیمی از جمعیت افغانستان – به کمک‌های فوری بشردوستانه نیاز دارند. از این میان، ۳.۴ میلیون کودک زیر پنج سال دچار سوء‌تغذیه حاد هستند؛ آماری که نمایانگر ابعاد عمیق بحران جاری است.
