خبرگزاری بانو: با گذشت چند روز از عملیات بی‌سابقه هوایی اسرائیل علیه ایران، جزئیات دقیق مسیر پرواز جت‌های جنگی این کشور همچنان از سوی منابع رسمی پنهان نگه داشته شده است. اما تحلیل‌های نظامی، داده‌های ماهواره‌ای و اظهارات مقامات غیرمستقیم، تصویری نسبی از این عملیات پیچیده و گسترده ترسیم کرده‌اند.
منابع مطلع می‌گویند که جنگنده‌های اسرائیل، عمدتاً با استفاده از کریدور هوایی شرق سوریه و بهره‌گیری از زیرساخت‌های تضعیف‌شده دفاع هوایی این کشور، به حریم هوایی ایران نفوذ کرده‌اند. تحلیل‌گران نظامی معتقدند که اسرائیل، با کاهش خطر رویارویی با رادارها و سامانه‌های پدافندی ایران از طریق جنگ الکترونیک، توانسته است عملیات خود را با موفقیت بالا و تلفات پایین انجام دهد.
بر اساس داده‌های میدانی، در جریان این عملیات، بیش از ۲۰۰ جنگنده از انواع F-16، F-15 و F-35 به بیش از ۱۰۰ هدف نظامی و زیرساختی در ایران، از جمله تأسیسات هسته‌ای در نطنز، فردو و خنداب، حمله کرده‌اند. این عملیات از طریق مسیرهایی طراحی شده بود که تا حد ممکن حریم هوایی حساس مانند عراق و اردن کمتر درگیر شوند و پیامدهای سیاسی بین‌المللی کاهش یابد.
در گزارش‌ها آمده است که برخی از اقدامات پیش‌زمینه‌ای عملیات، مانند حملات سایبری، خرابکاری فنی در سامانه‌های راداری، و حتی نفوذ عوامل موساد به مراکز حساس، موجب شد که سیستم پدافند ایران در اولین موج حملات عملاً غیرفعال شود.
همچنین گزارش‌هایی منتشر شده مبنی بر اینکه هواپیماهای سوخت‌رسان کی‌سی ۷۰۷ اسرائیل در آسمان دیرالزور سوریه، جنگنده‌ها را پشتیبانی کرده‌اند تا این پرواز دوربرد بیش از ۲ هزار کیلومتری با کم‌ترین اختلال انجام شود.
برخلاف حمله مشابه در اکتوبر ۲۰۲۴ که از طریق حریم هوایی عراق و اردن انجام شده بود، این بار استفاده گسترده‌تری از آسمان سوریه انجام شد؛ مسیری که با توجه به نبود کنترل مؤثر دفاعی، به گزینه‌ای کم‌هزینه‌تر و مؤثرتر برای نیروی هوایی اسرائیل تبدیل شده است.
در همین حال، ایران ادعا کرده که بخشی از حملات از خاک عراق سازمان‌دهی شده و از دولت بغداد خواسته است تا از طریق شورای امنیت سازمان ملل، به اقدام اسرائیل اعتراض کند. با این حال، ناظران معتقدند که حاکمیت تضعیف‌شده دولت عراق در مناطق غربی و شمالی کشور، فضای مناسب‌تری برای اجرای حملات اسرائیل فراهم کرده است.
در مرحله اول حملات، جنگنده‌های رادارگریز F-35 با استفاده از ارتفاع پروازی پایین و ابزارهای جنگ الکترونیک، شبکه پدافندی ایران را هدف قرار دادند. سپس جت‌های سنگین‌تر F-15 و F-16، با حمل بمب‌های پیشرفته مانند GBU-28، تأسیسات هسته‌ای و انبارهای تسلیحاتی ایران را مورد هدف قرار دادند. همزمان، برخی منابع از حملات پهپادی و عملیات محرمانه پشتیبانی توسط موساد در عمق خاک ایران نیز خبر داده‌اند.
اگرچه مسیر دقیق ورود و خروج جنگنده‌ها فاش نشده، اما اجماع کارشناسان بر این است که ستون فقرات عملیات هوایی از حریم هوایی سوریه عبور کرده و پس از نفوذ، اهدافی در تهران، خرم‌آباد، نطنز و اصفهان را هدف قرار داده است. این مسیر همچنین به اسرائیل اجازه داد از قرار گرفتن در تیررس پدافند هوایی شرق ایران – در مجاورت پاکستان و افغانستان – اجتناب کند.
این عملیات، که از نظر نظامی بسیار پیچیده و از نظر اطلاعاتی بی‌سابقه توصیف شده، بار دیگر نشان داد که اسرائیل توانایی انجام عملیات در عمق خاک ایران با تکیه بر تکنولوژی، اطلاعات و شبکه‌های عملیاتی گسترده را دارد؛ مسئله‌ای که پرسش‌های تازه‌ای درباره ظرفیت دفاعی ایران در برابر تهدیدات غیرمنتظره ایجاد کرده است.
